Wat is schematherapie?
Een nieuwe therapievorm die steeds meer wordt gebruikt is schematherapie. Wat is het en hoe ziet een behandeling eruit? Wij leggen het aan je uit.
Wat is schematherapie?
Schematherapie helpt bij het herkennen van hardnekkige patronen of schema’s die (in de kindertijd) zijn ontstaan. Daarnaast leer je de schema’s te begrijpen, veranderen en/of doorbreken. Een voorbeeld van zo’n schema: als ik mezelf wegcijfer en me vooral druk maak om wat jij nodig hebt, dan blijft onze relatie goed en word je niet boos op mij. Ook leer je bij schematherapie over hoe dit gedrag en deze patronen zijn ontstaan. Je gevoelens en behoeften staan centraal bij schematherapie. Je leert om je emotionele basisbehoeften te herkennen, accepteren en eraan tegemoet te komen.
Binnen schematherapie zijn er 7 verschillende emotionele basisbehoeften:
- Veiligheid en verbinding met anderen: je verbonden, gewaardeerd en beschermd voelen.
- Autonomie en competentie: je eigen keuzes leren maken, ervaringen opdoen en de wereld mogen onderzoeken op een veilige manier.
- Realistische grenzen: leren hoe je je eigen grenzen en die van anderen respecteert, om te kunnen functioneren in een groep. Op een gezonde manier met je emoties om te gaan.
- Vrijheid van expressie: voelen dat je mag zijn wie je bent en je gevoelens en belevingen mogen uiten en ervaren.
- Spontaniteit en spel: genieten van het ontdekken, leren, voelen, verbazen, experimenteren en ervaren.
- Rechtvaardigheid: leren hoe rechtvaardigheid werkt en wat er gebeurt als er onrecht is. Je leert de regels hierover.
- Zelfcoherentie: dit gaat over je verlangen om jezelf te ervaren als psychisch gezond en een zinvol leven te leiden. Dit kan pas als ook aan de andere behoeftes is voldaan.
Hoe ziet een schematherapie behandeling eruit?
Samen met een therapeut ga je op zoek naar patronen in je leven. Jullie kijken ook naar waar deze schema’s vandaan komen en waarom deze steeds terugkomen. Dat noemen we een ‘modusmodel’, hierin stel je behandeldoelen op. Vervolgens voer je verschillende oefeningen uit die je leren om anders te denken, doen en voelen. Zoals een verbeeldingsoefening, hierbij herschrijf je een gebeurtenis uit een verleden zodat er beter aan je behoeften wordt voldaan. Op de website van Schematherapie staan meer video’s met uitleg.
Schematherapie modi
Bij schematherapie gaat het vaak over 'modi'. Dit zijn verschillende gevoelens en gedragspatronen die je op een bepaald moment ervaart. Zie het als verschillende 'kanten' van jezelf die naar boven komen. Hieronder een aantal voorbeelden:
- Kwetsbaar kind modus: als je je klein, hulpeloos of bang voelt.
- Boze Kind modus: als je gefrustreerd bent en wilt vechten.
Ook zijn er modi die je helpen om met deze moeilijke gevoelens om te gaan:
- Vermijdende beschermer: die je laat vluchten
- Controlerende beschermer: die je alles strak laat regelen.
Het doel van schematherapie is om deze modi te herkennen en te begrijpen. Uiteindelijk wil je de gezonde volwassene modus versterken. Deze modus helpt je om op een gezonde manier met je emoties om te gaan en goede keuzes te maken.
Wanneer wordt schematherapie ingezet?
Als het niet lukt om vervelende gevoelens los te laten en veranderen dan kan schematherapie een onderdeel zijn van je behandelplan. Er zijn verschillende hulporganisaties die dit aanbieden, informeer hiervoor bij je huisarts. Schematherapie wordt vooral gebruikt bij ernstige psychische stoornissen zoals eetstoornissen, angststoornissen en persoonlijkheidsstoornissen.
Nadelen van schematherapie
Een nadeel van schematherapie is dat het vaak lang duurt. Daarom kost het je vaak veel tijd en energie. Ook kan schematherapie emotioneel zwaar zijn, omdat je terug gaat naar moeilijke ervaringen en gevoelens. Dat kan heel erg overweldigend zijn.
Schematherapie kan ook erg duur zijn, zeker als je verzekering het niet vergoedt. Controleer dit vooraf goed bij je verzekeraar. Zoek ook naar een therapeut die gespecialiseerd is in schematherapie, niet alle therapeuten zijn dat.
Lees verder
Vertel ons wat je vindt van deze website