Wat is asbest en wat zijn de risico's?

Asbest en bestrijdingsmiddelen zijn twee verschillende zaken, maar ze kunnen allebei een risico vormen voor onze gezondheid. Soms komen ze zelfs samen voor, wat het gevaar groter kan maken. In dit artikel leggen we uit wat asbest is, waarom het gevaarlijk is, en hoe je jezelf kunt beschermen.

Asbest: wat is het?

Asbest is een verzamelnaam voor natuurlijke mineralen die bestaan uit kleine, naaldachtige vezels. Deze vezels zijn zo klein dat je ze met het blote oog niet kunt zien. Juist die kleine vezels maken asbest zo gevaarlijk. Asbest was vroeger populair omdat het sterk was, niet brandde en goed isoleerde. Asbest werd vroeger veel gebruikt in bouwmaterialen, zoals:

• Golfplaten: Vooral de oudere, grijze platen kunnen asbest bevatten.
• Leidingisolatie: Oude, witachtige of grijze isolatie rondom buizen.
• Vloertegels en vinyl: Sommige oude vloerbedekkingen bevatten asbest.
• Plafond- en wandplaten: Vooral in oudere woningen.
• Kozijnvullingen en kitranden: In sommige gevallen.

Met het blote oog is asbest niet met zekerheid te herkennen. Wilt u zeker weten of ergens asbest in zit? En hoeveel het is? Laat het dan onderzoeken door een gecertificeerd asbestinventarisatiebedrijf. De Rijksoverheid heeft een stappenplan wat je kan doen bij asbest.

Wat zijn de risico’s van asbest?

Als asbest beschadigd raakt, kunnen er kleine schadelijke vezels vrijkomen die je kunt inademen. Het inademen van asbestvezels kan na lange tijd ernstige ziektes veroorzaken, zoals longkanker, mesothelioom (een zeldzame vorm van kanker in het vlies rond de longen) en asbestose (littekenweefsel in de longen). De klachten ontstaan vaak pas veel later (10 tot wel 40 jaar later), maar niet iedereen die asbestvezels inademt, krijgt daardoor kanker of asbestose.

Verhoogd risico op longkanker

Hoe meer en hoe langer je bent blootgesteld aan asbestvezels, hoe groter het risico. Roken in combinatie met asbestblootstelling verhoogt het risico op longkanker aanzienlijk.

Mesothelioom en asbestose zijn in Nederland erkend als beroepsziekten. Mensen in Nederland die door contact met asbest de ziekte mesothelioom of asbestose hebben gekregen, kunnen via het Instituut Asbestslachtoffers in aanmerking komen voor een tegemoetkoming van de overheid.

Niet zelf asbest bewerken
Asbest is vooral gevaarlijk als de vezels vrijkomen en je ze kunt inademen. Dit gebeurt meestal als asbesthoudende materialen worden bewerkt, zoals bij slopen, boren, zagen of schuren. Zolang het asbest vastzit in het materiaal en niet beschadigd is, is het risico op het inademen van vezels klein. Het is dus belangrijk om materialen die mogelijk asbest bevatten niet zelf te bewerken maar dit door een expert te laten doen.

Hoe bescherm je jezelf tegen asbest?

De belangrijkste regel is: vermijd het vrijkomen van asbestvezels. Laat asbesthoudende materialen met rust als ze niet beschadigd zijn: ga niet zelf boren, zagen of breken in materialen waarvan je vermoedt dat er asbest in zit. Schakel altijd een gespecialiseerd bedrijf in voor het verwijderen van asbest.